Ina nova entschatta en in pajais ester n’è betg simpla. Bler è auter che quai ch’ins ha enconuschì fin ussa, per exempel la lingua, la cultura, las tradiziuns, las reglas socialas u l’access al martgà da lavur. Relaziuns persunalas, amicizias, renconuschientscha, agid pratic per dar dumogn al mintgadi u in’ureglia averta pon dar forza ad umans en talas situaziuns e sustegnair els da far lur emprims pass en lur vita nova.

Sche Vus vulais As engaschar en in rom formal (p.ex. via in’organisaziun da sustegn) u en in champ informal (p.ex. ensemen cun amis ed amias ubain vischinas e vischinas) – i dat numerusas activitads e bleras pussaivladads da gidar:

• Inscunters: far ina spassegiada e mussar las relaziuns ed infrastructuras localas, cuschinar da cuminanza, envidar ad ina festa, preschentar las uniuns, far cumissiuns ensemen, far sport e musica in cun l’auter ...
• Lingua e furmaziun: gidar d’emprender la lingua locala u da far pensums, accumpagnar giuvenils e creschids durant la scolaziun ...
• Accumpagnament en il mintgadi: gidar da reglar affars administrativs (chapir brevs d’autoritads, correspundenza, assicuranzas, contracts), consultar il medi u ir en ospital, consultar la cussegliaziun da geniturs, uffizis, la posta ...
• Abitar: gidar da tschertgar in’abitaziun, declerar il contract da locaziun, sustegnair tar l’annunzia sin vischnanca, explitgar l’urden da chasa e la dismessa da rument ...
• Temp liber: organisar suentermezdis da gieus, ir a spass en il guaud, far in’excursiun cun l’auto da posta u cun il tren, visitar in museum, mussar bibliotecas e ludotecas, envidar en il club da sport u il chor ...